Gen Z a przelewy Czy nowe pokolenie Polaków w UK nadal korzysta z tradycyjnych przelewów?

Pokoleniowe preferencje rzeczywiście sprzyjają najnowszym technologiom, jednak standardowy przelew nadal pełni kluczową rolę w codziennych rozliczeniach: od opłacania czynszu i usług edukacyjnych, przez porządkowanie wzajemnych należności między znajomymi, po przekazy zagraniczne.

W kolejnych częściach przedstawiamy, w jaki sposób młode pokolenie dokonuje płatności w latach 2024/2025, jakie miejsce w tym zestawie metod płatniczych zajmuje tradycyjny przelew oraz dlaczego — mimo utrwalonych stereotypów — pozostaje on istotnym narzędziem finansowym dla pokolenia Z.

Dane potwierdzają rosnącą dominację rozwiązań mobilnych. W Wielkiej Brytanii popularność portfeli cyfrowych systematycznie wzrasta — według UK Finance korzysta z nich 57% dorosłych, a płatności kartami (zarówno fizycznymi, jak i mobilnymi) stanowią już 64% wszystkich transakcji. Taki obraz sugeruje, że smartfon stał się dla młodszych użytkowników podstawowym narzędziem płatniczym, choć statystyki te nie rozstrzygają jeszcze, jak regulowane są większe kwoty czy zobowiązania powtarzalne.

Bardziej szczegółowe wnioski przynosi analiza Financial Conduct Authority. W 2024 r. nowe pokolenie najczęściej korzystało z portfeli mobilnych, a udział tej formy płatności nieprzerwanie rośnie od 2017 r. Jednocześnie FCA wskazuje, że płatności cyfrowe funkcjonują równolegle z innymi metodami. Konsumenci dobierają narzędzie do okoliczności: telefon sprawdza się przy płatnościach detalicznych, natomiast w przypadku czynszu czy rozliczeń między rachunkami nadal często wykorzystywany jest przelew.

Tendencje europejskie są zbliżone. Wyniki badania SPACE 2024 Europejskiego Banku Centralnego potwierdzają dynamiczny wzrost transakcji bezgotówkowych i online, przy jednoczesnym utrzymaniu kluczowej roli przelewów i poleceń zapłaty w obsłudze płatności cyklicznych oraz zobowiązań nieosobistych, takich jak rachunki domowe. Preferencje konsumentów ewoluują, jednak przelewy pozostają fundamentalnym mechanizmem rozliczeń — tyle że ich obecność staje się mniej widoczna, ponieważ realizowane są w tle, w ramach aplikacji, a nie przy terminalu.

W Polsce najbardziej rozpoznawalnym symbolem płatności mobilnych pozostaje BLIK, który — zgodnie z najnowszymi analizami — odpowiada już za istotną część wydatków gospodarstw domowych i stanowi wsparcie dla krajowej gospodarki. Jednocześnie NBP podaje, że w 2023 r. aż 67,3% dorosłych korzystało z przelewów bankowych, a ich użycie – obok kart i BLIKa – należy do najpowszechniejszych metod w kraju. To ważne, bo pokazuje, iż nawet w środowisku bardzo „mobilnym” przelewy pozostają jednym z filarów codziennych rozliczeń.

Dla młodych kluczowe jest doświadczenie: szybko, wygodnie, bez zbędnych kroków. Dlatego transfer „z konta na konto” akceptują chętnie, pod warunkiem że startuje z poziomu aplikacji i księguje się natychmiast – a więc wygląda i działa… jak współczesna usługa. W praktyce właśnie to dostarczają systemy natychmiastowe i mobilne interfejsy banków oraz dostawców płatności.

W UK rola przelewów ewoluowała wraz z rozwojem Faster Payments. Ten system, który stoi za przelewami natychmiastowymi w bankowości elektronicznej i mobilnej, rośnie w tempie dwucyfrowym – zarówno po stronie konsumentów, jak i firm. Co to oznacza dla Gen Z? Że klasyczny przelew prowadzi dziś podwójne życie: formalnie pozostaje „credit transferem”, ale użytkowo przypomina „instant P2P” – wystarczy numer konta lub zapisany odbiorca, a środki pojawiają się niemal od razu.

Dane ilościowe wskazują również na wyraźny trend strukturalny: udział gotówki obniżył się do poziomu poniżej 10% wszystkich płatności, podczas gdy w punktach sprzedaży dominują karty oraz portfele mobilne. Równolegle utrzymuje się — a w niektórych obszarach wzrasta — wykorzystanie kanałów online i mobilnych do realizacji przelewów, co jest bezpośrednim skutkiem upowszechnienia bankowości mobilnej. W konsekwencji rośnie znaczenie przelewów inicjowanych z telefonu zarówno w relacjach między osobami prywatnymi, jak i w płatnościach na rzecz podmiotów gospodarczych, obejmujących m.in. czynsz, raty, usługi edukacyjne czy rozliczenia kosztów.

Po pierwsze: uniwersalność i kontrola. Przelew działa „wszędzie” – między różnymi bankami, krajami i walutami (zależnie od schematu). Daje pełną ścieżkę potwierdzeń i łatwą do zarchiwizowania historię, co dla młodych prowadzących działalność, freelancing czy wynajem mieszkania, jest istotne. Badania ECB pokazują, że przy rozliczeniach cyklicznych i zdalnych przelewy wciąż stanowią główny nośnik – nawet gdy w kasie dominuje telefon.

Po drugie: wyższe kwoty. Statystyki rynkowe i komentarze banków centralnych wskazują, że przy rosnącej liczbie innowacji „duże” pieniądze wciąż płyną kanałami przelewów i ACH/SEPA – bo tak projektowana jest infrastruktura i limity. To właśnie te kanały – a nie płatności przy terminalu – przenoszą czynsze, kaucje, większe zakupy online czy rozliczenia między firmami.

Po trzecie: międzynarodowość. Gen Z jest pokoleniem migracji edukacyjnych i zawodowych. Jeśli ktoś pracuje w UK i wspiera rodzinę w Polsce, to obok płatności telefonem w sklepie musi mieć niezawodny sposób na przesłanie większej kwoty – często po przewalutowaniu. Właśnie tu wraca do gry przelew międzynarodowy lub transgraniczny transfer księgowany na rachunku odbiorcy.

W praktyce „nowe kontra tradycyjne” jest fałszywą dychotomią. Młode pokolenie łączą świat portfeli mobilnych z przelewami w kilku wzorcach:

1. Płatności natychmiastowe w kraju – inicjowane z aplikacji, oparte o Faster Payments (UK) lub przelewy elastycznie wspierane przez banki/standardy w UE. Trend wzrostowy potwierdzają raporty branżowe i UK Finance.
2. Rozliczenia cykliczne – czynsz, korepetycje, klub sportowy: wygra ten kanał, który daje pewność, historię i automatyzację (zapisany odbiorca, stałe zlecenie, szablon). Z perspektywy ECB i NBP to właśnie obszary, gdzie przelewy i polecenia zapłaty mają trwałą przewagę.
3. Przelewy transgraniczne – zwłaszcza w relacji między Wielką Brytanią a Polską, wiążą się z wyraźnymi oczekiwaniami młodszych użytkowników. Najważniejsze są klarowne tytuły operacji oraz przewidywalny czas zaksięgowania środków. Kluczową rolę odgrywa prosty, intuicyjny interfejs oraz pełna przejrzystość kursu i opłat. Mimo tych udogodnień istotą całego procesu pozostaje przelew na rachunek odbiorcy.

W tym kontekście naturalna jest rola wyspecjalizowanych usług przelewów z UK do Polski. Przykładowo, VarsoviaFX – działając w brytyjskim i polskim otoczeniu płatniczym – pozwala młodym nadawcom łączyć mobilną wygodę (aplikacja, powtarzalne szablony) z bezpieczeństwem i przewidywalnością klasycznych przelewów, co idealnie pasuje do opisanych wyżej scenariuszy.

Równolegle widać wyraźne trendy makroekonomiczne. W 2023 roku udział gotówki w obiegu w Wielkiej Brytanii spadł do rekordowo niskiego poziomu, a w 2024 roku obniżył się poniżej symbolicznej granicy 10 procent. To czytelny sygnał, że płatności cyfrowe stały się standardem. Dynamicznie rosną również płatności zbliżeniowe, które osiągnęły rekordowy udział w transakcjach kartowych, a czas spędzany w sieci przez młodsze pokolenia wciąż utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. To wszystko wzmacnia oczekiwanie, że każda forma płatności powinna być dostępna z poziomu telefonu.

Ta rosnąca mobilność nie usuwa jednak przelewów z krajobrazu płatniczego. W praktyce to przelew adaptuje się do nowych warunków i staje się operacją realizowaną przede wszystkim mobilnie. Dane krajowego nadzoru finansowego z 2024 roku pokazują, że większość dorosłych korzysta z bankowości internetowej i aplikacji mobilnych, a cyfrowe portfele są najpopularniejsze wśród młodszych użytkowników. To naturalnie przenosi inicjowanie przelewów do aplikacji i sprawia, że w odbiorze użytkownika są one niemal równie „natychmiastowe” jak płatność telefonem przy terminalu.

Mobilność nie oznacza rezygnacji z tradycyjnych przelewów. Dla młodego pokolenia kluczowe jest samo doświadczenie: zapisani odbiorcy, podpowiedzi dotyczące tytułu, powtarzalne szablony, powiadomienia o zaksięgowaniu oraz przejrzysta ścieżka całej operacji. Jeśli przelew spełnia te warunki, pozostaje w zestawie podstawowych narzędzi finansowych.

Równie istotna jest pełna przejrzystość i kontekst. Młodsze pokolenie oczekuje dokładnych informacji o czasie realizacji, kursie, opłatach i ewentualnych limitach, a także czytelnych sugestii dotyczących opisu przelewu, tak aby odbiorca łatwo rozpoznał jego charakter (np. numer faktury, miesiąc i rok czynszu). To podejście dobrze koresponduje z rekomendacjami Europejskiego Banku Centralnego, który wskazuje na potrzebę stosowania prostych i zrozumiałych tytułów.

Ważnym elementem jest również spójność doświadczenia przy przekazach realizowanych między krajami, szczególnie tam, gdzie użytkownicy żyją „na styku” różnych państw – studiują, pracują lub utrzymują rodzinne więzi za granicą. Jednolita aplikacja, taki sam układ potwierdzeń i komunikatów, przejrzysty kurs oraz przewidywalne terminy księgowania budują poczucie bezpieczeństwa i kontroli.

Na tym tle wyróżniają się usługi ułatwiające przesyłanie środków z Wielkiej Brytanii do Polski. Przykładowo VarsoviaFX oferuje intuicyjny interfejs oraz możliwość szybkiego zdefiniowania odbiorcy w Polsce. To odpowiada oczekiwaniom młodych, którzy chcą „ustawić raz i korzystać”, a jednocześnie zachować pełną kontrolę i czytelną historię transakcji.

Wszystko wskazuje na to, że nie nastąpi odejście od przelewów. Zmieni się jedynie sposób ich używania: przelew traci dawny „bankowy ceremoniał” i staje się dyskretnym, niezawodnym mechanizmem działającym w tle aplikacji. Służy głównie do przekazywania większych kwot i realizacji zobowiązań cyklicznych. To naturalny etap rozwoju infrastruktury płatniczej, a nie jej schyłek.

Dane publikowane przez instytucje finansowe potwierdzają, że wraz z upowszechnieniem portfeli mobilnych rośnie także komfort korzystania z bankowości w telefonie, co sprzyja również częstszemu wykonywaniu przelewów w kanałach mobilnych.

W Polsce – gdzie młodsze pokolenia wyjątkowo swobodnie poruszają się w świecie cyfrowym – przelew funkcjonuje obok BLIKA i kart płatniczych. A skoro, według danych Narodowego Banku Polskiego, regularnie korzysta z niego około dwóch trzecich dorosłych użytkowników, trudno mówić o jego likwidacji. Bardziej trafne jest porównanie do warstwy bazowej całego systemu płatniczego: pozostaje niewidoczna na pierwszy rzut oka, lecz bez niej cała reszta nie działałaby tak sprawnie.